ÁñÁ«ÊÓÆÁ

Nederland is een van de wereldwijde voorlopers als het gaat om de implementatie van BIM-methodologieën in de bouwsector. Daar wordt enorm veel energie in gestoken. In mei 2014 is de Universiteit Twente in opdracht van de Nederlandse Bouw Informatie Raad en de Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement een onderzoek gestart naar de maturiteit van organisaties die BIM gebruiken. Daarbij werden ook de best practices voor BIM en samenwerking in de Nederlandse bouw- en constructiesector in kaart gebracht.

BIM Maturity Model

De onderzoeksgroep ontwikkelde een BIM Maturity Model om de BIM-maturity binnen diverse organisaties in te schalen. Het model werd later tot een interviewformaat verwerkt om informatie uit diepte-interviews te vergaren. Dit is allemaal mogelijk gemaakt dankzij de masterstudenten aan de Universiteit Twente. De onderzochte organisaties werden onderverdeeld in zeven deelsectoren: architecten, ingenieursbureaus, commerciële en industriële aannemers, aannemers van burgerlijke werken, MEP-aannemers en leveranciers. Omdat organisaties met minder BIM-ervaring minder geneigd waren aan de studie deel te nemen, geven de interviews vooral de BIM-maturity onder leiders in de Nederlandse bouwsector weer en vormen ze dus geen weergave van de sector in zijn globaliteit.
De resultaten en het volledige rapport van de sectoranalyse zijn bekend als het First Result of the Design Project uit 2016. De volgende stap is een evaluatie van het BIM Maturity Model op basis van de resultaten en ervaringen van de sectoranalyse. Die zal op haar beurt de basis vormen voor een verdere toespitsing van het maturiteitsmodel voor verdere sectoranalyse. Een verbeterd maturiteitsmodel zal dan de maturiteit van de volledige sector beoordelen op basis van een enquête. In aanvulling hierop zal gebruik worden gemaakt van casestudies om de best practices voor BIM-maturity en het niveau van de projecten nader te onderzoeken.

BIM-maturity

Om de BIM-maturity van de onderzochte organisaties te beoordelen, is uitgegaan van de volgende criteria:

• Strategie
• Organisatiestructuur
• Cultuur
• Processen
• Informatie
• Informatietechnologie

De meeste grote namen in de diverse deelsectoren hechten waarde aan de evolutie van BIM-strategieën via specifieke BIM-implementatiedoelstellingen en -plannen en geven daarbij blijk van een goede organisatorische visie. Bovendien wijst het criterium financiële en professionele middelen toe in het veld om de BIM-implementatieprocessen te consolideren – terwijl intussen aan de processen, de procedures en de organisatiestructuur wordt voortgewerkt. Die laatste aspecten hebben in recente jaren vertraging opgelopen doordat BIM zich zeer snel heeft ontwikkeld.

BIM: best practices

Een deel van het interview inzake BIM-maturity bestond uit vragen over het gebruik van BIM, de implementatie van werkprocessen, de redenen voor het gebruik en de remmen op de toepassing ervan.
Volgens de studie waren efficiënter werk en lagere kosten de voornaamste redenen voor het gebruik van BIM binnen organisaties. Een minder belangrijke reden was externe motivatie door middel van vragen van klanten. Dit hangt samen met beperkte strategische planning en flexibelere projecten.
Gebrek aan kennis en ervaring inzake BIM vormden de voornaamste hinderpalen voor de toepassing van BIM binnen organisaties. De studie wijst uit dat de respondenten vaak ontevreden waren over meer ervaren strategische partners en meer volgroeide BIM-projecten: wanneer ze niet met geplande BIM-methoden uit de voeten kunnen of niet kunnen leveren wat ze hebben beloofd, raken ze ontmoedigd en behalen ze hun projectdoelstellingen vaak niet. Volgens de respondenten zelf bestaat er behoefte aan verbetering en opname van BIM in contracten.

Open BIM-standaards en andere trends

BIM-gebruikers in Nederland zijn van mening dat BIM de bouwsector volledig kan veranderen als met BIM-standaards wordt gewerkt. Nederland heeft al ervaring met open standaards. Denk bijvoorbeeld aan de Nederlandse standaard voor informatie-uitwisseling (VISI) en het nieuwe BIM Loket. De Bouw Informatie Raad (BIR) zorgt voor nationale standaards en afstemming op de Nederlandse bouwsector, terwijl VISI internationaal wordt toegepast: het behoort tot Deel 2 (interactieraamwerk) van de ISO-standaard Building Information Models – Information Delivery Manual.
Voor Benno Koehorst, vertegenwoordiger van Rijkswaterstaat en lid van de European BIM Task Group, heeft BIM niet alleen te maken met modelvorming, maar ook met informatiemanagement. De digitale processen van BIM, de interactie tussen die processen en de kwaliteit van het geleverde werk lijken belangrijker dan de modelvorming zelf. Binnen Rijkswaterstaat wordt gewerkt met specifiek gedocumenteerde vereisten inzake de uit te wisselen gegevensstructuur als het gaat om de specifieke vereisten voor het gegevensuitwisselingsproces zelf.
De vereisten voor de gegevensstructuren zijn vastgelegd in objecttypebibliotheken (CB-NL-standaard, afgestemd op de internationale IFD-standaard). Ze zijn vergelijkbaar met die van bSDD (buildingSMART Data Dictionary). Deze reeks standaards is ontwikkeld door Rijkswaterstaat in samenwerking met aannemers binnen de Nederlandse bouwsector. Ook het informatie-uitwisselingsproces is gestandaardiseerd op basis van specifieke open standaards voor Nederland.
Rijkswaterstaat en de rest van de Nederlandse bouwsector willen dat deze open standaards door de IT-industrie worden toegepast, zodat IT-producten kunnen worden ontwikkeld die met de Nederlandse open BIM-standaards werken. Is dat eenmaal een feit, dan zal de Nederlandse bouwsector volledig kunnen interageren en samenwerken met alle stakeholders rond projecten binnen de sector. Alle levenscyclusprocessen binnen een bouwproject kunnen dan eenvoudig worden beheerd. Het idee is deze standaards zodanig toe te spitsen dat bouwprofessionals en -firma’s zelf hun software kunnen kiezen en ongeacht de gekozen software hun bouwdoelstellingen kunnen verwezenlijken. Dit is een goede manier om een gelijk speelveld te creëren voor iedereen binnen de bouwsector vanuit een openbaar perspectief.

Voor een ruimer beeld van de Nederlandse bouwsector en de innovaties die hij doormaakt om zijn bouwprocessen te digitaliseren, kunt u dit artikel over intelligente bouwlogistiek aanvullen met een algemeen artikel over de digitale transformatie van de Nederlandse bouw. Vul dit verder aan met de blogpost op het BIM Loket, het Nederlandse BIM-portaal. Download ons gratis ebook, The Circle of Productivity, voor meer informatie over de verbetering van de uw algemene bouwproductiviteit.
Dit artikel is gebaseerd op het en het artikel in  over Benno Koehorst.